فن کویل یکی از انواع سیستم های تهویه مطبوع است که مانند هر سیستم تهویه مطبوع دیگری وظیفه کنترل دما، کنترل رطوبت، تازهسازی هوا و به جریان انداختن هوا را به عهده دارد. این دستگاه شامل یک مبدل حرارتی و فن است، اما منبع اصلی حرارت و برودت در این دستگاه موجود نیست. در واقع برای استفاده صحیح از سیستم تهویه مطبوع با فن کویل باید یک منبع سیال آب مانند دیگ یا پکیج هم تهیه شود. این دیگ یا پکیج حکم منبع تغذیه فن کویل را دارد و آب از آنها از طریق پمپ ها به فن کویل وارد میشود. به این شکل فن کویل میتواند هم تولید سرما کند و هم گرما. فن کویل با یک ترموستات یا سوییچ خاموش و روشن کنترل میشود. فن کویل به دلیل ساختار ساده خود دو مزیت بزرگ را به همراه دارد. یک اینکه میتواند از لحاظ اقتصادی گزینهای مناسب برای بسیار از کاربری ها در مکان های متفاوتی باشد و دو اینکه این ساختار باعث میشود فن کویل در زوایا و مکان های متفاوتی از بنای سازه قابل نصب باشد. همانطور که فن کویل دیواری، زمینی، سقفی و دیگر انواع را شاهد هستیم.
فن زمینی یکی از انواع فن کویل های رو کار است که به صورت عمودی و ایستاده روی زمین قرار میگیرد و طرفداران زیادی دارد. این فن کویل به راحتی قابل نصب و جابجایی است. از آنجایی که فن کویل زمینی کاملاً مشخص است، در طراحی ظاهر آن دقت بالایی میشود. در واقع فن زمینی قسمتی از ظاهر کلی فضا به حساب میآید و عنصری از دکوراسیون آن است. نمونه های زیادی از آنها را در انواع فضاهای تجاری، اداری، آموزشی و حتی مسکونی دیدهایم. این نوع از فن کویل در گذر زمان پیشرفت های زیادی داشته است. در واقع تغییر ظاهر آن یکی از این پیشرفت ها است که فن کویل زمینی را مناسب استفاده در هر مکان و زمانی کرده است.
نحوه کار فن کویل های زمینی
نحوه کار فن کویل زمینی که مانند باقی فن کویل ها شامل فن و کویل میباشد، به این صورت است که مکش هوا از روبرو یا پشت و دمش هوا از بالا اتفاق میافتد. این چرخه هوای درون محیط را تعویض کرده و جریان هوا به راه میاندازد. این فن کویل طیف ظرفیت های مختلفی دارد و شکل و زاویه دمش هوا هم در آنها قابل تنظیم است. نمونه های دریچهای زاویه دار فن کویل نام فن کویل زمینی شیب دار به خود میگیرد.
فن کویل های زمینی در دو نوع تعریف میشوند: دو لوله ای و چهار لوله ای. در فن کویل های دو لوله ای هر کدام از این دو لوله به جریان آب گرم و سرد اختصاص دارند، بنابراین در این مدل از فن کویل های زمینی دستگاه مجبور است یا به صورت گرمایشی و یا به شکل سرمایشی کار کند، امکان فعالیت برای دستگاه به صورت هر دو مدل همزمان وجود ندارد.اما فن کویل های چهار لوله ای یک کویل سرد و یک کویل گرم دارند و به همین علت میتوانند همزمان به صورت سرمایشی و گرمایشی کار کنند.
اگر به یاد آوریم که هوای سرد در قسمت های پایینی یک محیط قرار میگیرد و هوای گرم به علت سبکی در قسمتهای بالایی، میتوانیم علت قرارگیری دریچه های ورودی و خروجی فن کویل را درک کنیم.
در فصول سرد، دریچه ورودی که نزدیک به زمین است، هوای سرد را به داخل فن کویل میکشد. این هوا بعد از گرم شدن از دریچه خروجی که بالای فن کویل زمینی قرار دارد دوباره به محیط داخل اتاق بازگردانده میشود.
در فصول گرم هم همین هوای سرد، از طریق مکنده های دریچه ورودی وارد فن کویل شده، دوباره سردتر میشود و بعد از طریق دریچه های خروجی وارد فضا میشود تا محیط را خنک کند.
معایب فن کویل زمینی چیست؟
- از آنجایی که گفتیم فن کویل زمینی به صورت جسمی روی زمین به صورت ایستاده قرار میگیرد، بنابراین فضای زیادی را به خود اختصاص میدهد. البته که با پیشرفت تکنولوژی های ساخت، ابعاد فن کویلهای جدید تغییر کرده و خیلی از آنها کاملاً با اختلافی فاحش باریکتر از نمونه های قدیمی هستند و حجم کمتری را اشغال میکنند، اما به هر حال این موضوع میتواند در محیط های کوچک مسئله ساز باشد.
- از دیگر معایب فن کویل سر و صدایی است که تولید میکند. از آنجایی که این فن کویل جسماً روی زمین قرار دارد بنابراین سر و صدای آن کاملاً میتواند حس شود، البته که بسته به هر فن کویل متفاوت است و میتوان آن را به راه های مختلف، شیوه نصب و با استفاده از دمنده های گوناگون کنترل کرد تا آزاردهنده نباشد، اما به هر حال میزان صدای تولید شده به صفر نمیرسد.
مزایایی فن کویل زمینی کدامند؟
- یکی از بهترین مزایای فن کویل زمینی، قیمت مناسب و به صرفه آن است. ساختار ساده فن کویل زمینی باعث میشود مزایای خوب یک فن کویل در یک مجموعه متوسط اما در دسترس جمع شود. همچنین که به دلیل نحوه نصب و قرارگیری فن، هزینه نصب آن هم به نسبت کمتر است.
- به دلیل روکار بودن فن کویل های زمینی، دسترسی به فن کویل به راحتی انجام میشود. این قضیه هم سهولت نصب آن را به دنبال دارد و هم سهولت تعمیر آن در مواقع خرابی و تعویض اجزایی مانند فیلتر در صورت نیاز.
- به هر حال مزیت های کلی فن کویل ها، باعث میشود که خیلی از افراد راغب شوند برای فضای خود از فن کویل استفاده کنند، اما وقتی برای بنا این امکان وجود ندارد که از سقف یا دیوار شکافته شود تا فن کویل درون آن به صورت تو کار قرار بگیرد، میتوان از فن کویل زمینی استفاده کرد. این فن کویل روی زمین قرار میگیرد و به این شکل هم محیط از امکانات و مزایای فن کویل برخوردار میشود هم نیازی به تغییر و بازسازی بنا نیست. به این شکل استفاده از فن زمینی در هر محیطی بدون مشکل و امکان پذیر است.
- همانطور که گفته شد، فن کویل زمینی به عنوان یک عامل در دکوراسیون محسوب میشود، این موضوع باعث شده که تولیدکنندگان برای ظاهر فن کویل تنوع ظاهری و رنگ و طراحی های متنوعی قائل شوند. تنوع ظاهری و تنوع رنگ موجود برای فن کویل های زمینی طبیعتاً استقبال افراد زیادی را به دنبال دارد، به این ترتیب این فن محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
- سیستم فن کویل یک سیستم یکپارچه نیست و هر اتاق و فضایی که فن کویل خود را دارد میتواند به راحتی شدت کار آن را تنظیم کند که تنظیماتی متفاوت با اتاق دیگر باشد. این تنظیمات صرفاً به قدرت فعالیت فن کویل باز میگردد نه نحوه کار آن.
با نصب فن زمینی چه مشکلاتی ممکن است ایجاد شوند؟
از ایرادات اصلی فن کویل های زمینی ایجاد صدا هنگام کار کردن است. البته که این مورد به عوامل مختلفی مانند نحوه نصب و ساختار خود فن کویل مانند نوع موتور و دمنده بستگی دارد اما به هر حال این صدا همیشه با شدت و میزان های مختلف وجود دارد.
از آنجایی که فن کویل های زمینی به صورت تکی در هر اتاق و فضا نصب میشوند، هنگام خرابی هر کدام از این فن کویل ها نیاز به تعویض اجزای درون هرکدام از آنهاست، خصوصاً فن زمینی که فن آن یکی از اجزای اصلی تولید صدا درون آن است و در صورت تولید صدا باید فن آن به سرعت تعویض شود تا آزاردهنده نباشد.
یکی از ایرادات رایج دیگری که متوجه فن کویل های زمینی است و دست مصرف کنندگان را باز نمیگذارد، عدم توانایی کنترل دما و یا نحوه کار سرمایشی و گرمایشی دستگاه است. در واقع در فن کویل های دو لولهای همه دستگاه ها مجبور هستند یا به صورت سرمایشی و یا گرمایشی فعالیت کنند. این سیستم تهویه مطبوع برای مکان هایی مانند هتل یا ساختمان های تجاری و مسکونی وسیع با واحدهای بالا که ممکن است هر فردی بسته به سلیقه خود به یک نوع سیستم احتیاج داشته باشد جوابگو نیست، بنابراین سیستم دو لوله ای برای فن های زمینی محدودیت به وجود میآورد.