دلیل لزوم گردش هوا در سالن پرورش قارچ چیست؟
دو نوع حرکت هوا در سالن های پرورش قارچ اهمیت دارد و یکی از آنها گردش هوا نامیده شد. این گردش هوا، نه به معنای تهویه و ترکیب شدن هوای سالن با هوای تازه محیط بیرون، بلکه به معنای گردش هوای خود سالن است. دلیل این نیاز، به میزان دمای سالن، رطوبت و کنترل میزان دی اکسید کربن باز می گردد. به این دلایل به یک سیستم تهویه در سالن پرورش قارچ نیاز است.
گردش هوا و دما
همانطور که گفته شد، یکی از فاکتورهای اصلی برای پرورش قارچ، دمای سالن است. مراحل مختلف رشد قارچ به صورت کاملاً مستقیم متأثر از دما انجام می شود. در واقع نحوه رسیدن آب و مواد مغذی به گیاهی مانند قارچ هم به دمای محیط بستگی دارد. حتی پس از رشد قارچ و برداشت آن هم، به کنترل بسیار دقیق دما نیاز است. دلیل دیگر اهمیت دما در سالن پرورش قارچ نیز به پاستوریزه کردن خاک یا حتی ضدعفونی کردن سالن بازمی گردد. به طور مثال دمای سالن باید به مدت 10 ساعت با بخار آب در دمای 70 درجه سانتی گراد نگه داشته شود تا ضدعفونی شود. اما رابطه میان گردش هوا و دما به دلایل مختلفی از جمله
- افزایش دمای ناشی از رشد قارچ
- افزایش حرارت به دلیل تبادل هوای بیرون و درون سالن که به میزان عایق بودن سالن بستگی دارد
- میزان هوای ورودی تازه که حرارت داخل سالن را از بین می برد
اهمیت دارد. همچنین که برای جلوگیری از داشتن نقطه کور در سالن پرورش و داشتن هوایی با تقریب خوب یکسان برای تمام نقاط در طول و ارتفاع سالن، به گردش هوا نیاز است.
گردش هوا و رطوبت
از آنجایی که قارچ ها در محیط های مرطوب رشد می کنند و درصد بالایی از شاکله خودشان را هم آب تشکیل داده است، رطوبت سالن پرورش در طول روند رشد اهمیت بالایی دارد.
گردش هوا و میزان دی اکسید کربن
در طول فرآیند رشد قارچ، دی اکسید کربن تولید می شود و نیازی به تولید مازاد توسط محیط نیست، اما این میزان باید حتماً تحت کنترل باشد. اما بستر کشت و خاک، در مراحل مختلف رشد نیاز به غلظت های گوناگونی از دی اکسید کربن دارد.
بنابراین تا اینجا متوجه شدیم که اهمیت گردش هوا توسط دستگاه به چه دلایلی بازمی گردد. حال باید به سراغ شناسایی دستگاه هایی رفت که می توانند گردش هوا ایجاد کنند. هواساز و ایرواشر، نمونه هایی از این سیستم های تهویه سالن پرورش قارچ هستند اما از کولر گازی، کولر آبی و چیلر هم برای تأمین تهویه و گردش های سالن پرورش قارچ استفاده می شوند. از آنجایی که محیط مطلوب برای پرورش قارچ، دمای پایین با رطوبت بالا است، چیلر می تواند سیستمی به صرفه و کارآمد برای این سالن ها باشد و کنترل همزمان این دو عامل را فراهم کند. کارآمدترین روش برای رسیدن به دمای مناسب قارچ در همه فصول، چیلرها هستند که به کمک آنها می توان به طور مداوم قارچ پرورش داد.
کاربرد چیلر در سالن پرورش قارچ چیست؟
نحوه کار چیلر در سالن پرورش قارچ به این ترتیب است که یک چیلر به کانال های ورودی و خروجی سالن متصل شده و با کمک سیکل تبریدی درون خود، دمای هوا را کاهش می دهد. فایده استفاده از چیلر برای تهویه هوای درون سالن و رساندن دمای آن به میزان مطلوب، در فصول گرم سال مشخص تر خواهد شد. علاوه بر این، فعالیت خود دستگاه ها نیز گرما تولید کرده و محیط کشت مناسب را خدشه دار می کند. از موارد دیگر تولیدکننده گرما، می توان به چراغ های مخصوص رشد گیاه نام برد. در حقیقت یکی از اصلی ترین مواردی که باعث بالا رفتن دمای محیط سالن می شوند همین چراغ ها هستند. به همین ترتیب چیلرها علاوه بر فصول گرم سال نیز می توانند برای یک سالن پرورش قارچ مفید باشند.
دیگر فایده وجود چیلر در سالن پرورش قارچ این است که می توان چیلر را به سنسورهای تشخیص دما متصل کرد تا چیلر به صورت هوشمند قادر به تنظیم دما و رطوبت محیط سالن باشد. این اتفاق هنگامی برجسته تر می شود که کاشت و پرورش در ابعاد بالایی انجام گیرد. هنگامی که سطح کشت کم باشد، می توان دمای محیط را به صورت دستی تنظیم کرد اما برای داشتن دمایی همسطح و یکسان در همه محیط، کمک گرفتن از تنظیم دمای هوشمند بهترین گزینه است. به این ترتیب هیچ نگرانی ای برای خارج شدن قارچ از محیط دلخواه وجود نخواهد داشت. خصوصاً که با بازده بالای یک چیلر، نیاز به صرف انرژی و هزینه بالا برای داشتن دمایی پایین در فصل گرم سال نیست. از طرفی دیگر، با جابجایی غیر پیش بینی شده دما، یک کسب و کار دچار مشکل خواهد شد.