تاثیر تهویه مطبوع و هوای تازه بر محیط کار و خلاقیت افراد

سیستم تهویه مطبوع چه تأثیری بر خلاقیت کارکنان دارد؟

تحقیقات اخیر نشان داده اند که تهویه مطبوع و هوا تاثیر مستقیمی بر خلاقیت، تمرکز، گرفتن اطلاعات و به خاطر سپردن آنها دارد. با تکیه بر یکی از تحقیقات انجام شده توسط هاروارد، قرار گرفتن در معرض گرمای شدید، باعث نارسایی های فیزیکی (مانند ماهیچه های قلبی عروقی)، دشواری های مربوط به دریافت و بخاطر سپاری اطلاعات و حتی بروز مشکل در مسائل احساسی (مانند انگیزه و احساسات منفی نسبت به فعالیت ها و وظایف) می­شود.

کارکنان در یک محیط کاری هم با چنین مسئله ای دست و پنجه نرم می­کنند و بسته به شرایط محیطی مانند دما و کیفیت هوا هستند. از آنجایی که دمای مناسب اتاق بین 22 تا 25 درجه سانتی گراد است، نگه داشتن ثابت دما نیز اهمیت دارد. چرا که نوسانات دما هم روی سلامت و هم روی بازده و بهره وری کارمندان تأثیر دارد. هنگامی که هوای فضای داخلی با شرایط دمایی مطلوب متفاوت باشد، هردو بازده فیزیکی و ذهنی کارکنان یک ساختمان افت پیدا می­کند. این موضوع برای کسانی که در محیط کارشان با تمرکز کردن در فضایی شلوغ و هوایی گرفته و بیش از حد گرم درگیر هستند، موضوعی جدید نخواهد بود، چرا که این را تجربه کرده و درک می­کنند.

افت بهره وری و راندمان، عدم تعادل و خستگی همان افراد را افزایش می­دهد، زمان واکنش های لازم را طولانی تر کرده و مقدار کارهای انجام شده را کاهش می­دهد. به علاوه، یک محیط کاری غیر راحت می­تواند منجر به درگیری و نزاع میان کارکنان و اختلال میان روابط کاری شود. به این ترتیب، بالا رفتن دما و رطوبت، اثر مستقیمی بر بازده و بهره وری کارکنان در هر سطحی که باشند دارد. اگر محیط کاری بسیار گرم باشد، کارکنان کلافه و بی­حال شده و سطح تمرکزشان به طور دراماتیکی پایین می­آید! از طرفی دیگر، اگر محیط کاری بسیار سرد باشد نیز اثری منفی دارد. به طور مثال دمای پایین محیط کاری احتمال بیماری را بالا می­برد.

اما به چه علت هوا می­تواند چنین تأثیری روی توانایی های فرد داشته باشد؟ به طور مثال هنگامی که هوا برای انجام کاری جدی مناسب نباشد و بسیار گرم یا بسیار سرد باشد، مغز مدام به بدن یادآوری می­کند که کاری درباره این شرایط انجام دهد. به دلیل این مزاحمتی که خود مغز باعثش است، تمرکز کردن سخت تر خواهد شد.

کنترل دمایی و رطوبتی در محیط کاری آسان نیست، خصوصاً با وجود تکنولوژی هایی که مدام در حال تولید حرارت هستند. امروزه اگر به سادگی یک پنجره­ را باز بگذاریم یا یک فن سیستم های کامپیوتر تعبیه کنیم، برای ایجاد هوای خنک لازم برای محیط کار کافی ای نکرده ایم. این همان وقتی است که سیستم های تهویه مطبوع به کار می آیند.

استفاده درست از سیستم های تهویه مطبوع راندمان و بهره وری محیط کاری را بالا می­برد و علاوه بر این، محیط را برای بیشترین حد تمرکز و توجه کارکنان مهیا می­سازد. تحقیقات زیادی نشان می­دهند که حقوق کارکنان یک ساختمان اداری در کشورهای توسعه یافته، بسیار بیشتر از  هزینه های صرف شده برای نگه داشتن شرایط مطلوب و هوای سلامت در آن ساختمان است. همین موضوع نشان می­دهد که فراهم کردن هوای مطلوب و تازه و سلامت با دمای مناسب، منجر به منفعت مالی می­شود.

در محیط کار چه موانعی بر سر راه پرورش خلاقیت هستند؟

در یکی از تحقیقات انجام شده درباره تاثیر تهویه مطبوع روی بازده و خلاقیت کارکنان، 5 نوع مختلف بهره وری در نظر گرفته شده است. در واقع در آن تحقیق، بهره وری در قالب 5 کار متفاوت در محیط کاری تعریف می­شود: کارهای مربوط به تایپ، حساب­رسی و کار با اعداد، اصلاح و ویراستاری، سرعت واکنش و در آخر، واکنش به  رنگ و تمرکز.

به این ترتیب می­توان حوزه­ عمل هوای نامطبوع و عدم تهویه هوا روی کارکرد کارکنان را حدس زد. اما در مورد خلاقیت، می­توانیم مسیر بر عکسی را در نظر بگیریم. در واقع با بررسی موانعی که هوای نامطبوع بر سر راه خلاقیت کارکنان ایجاد می­کنند، می­توانیم به تاثیر تهویه مطبوع بر خلاقیت افراد در محیط کاری پی ببریم.

بیشتر بخوانید: سیستم تهویه مطبوع چیست؟!

خستگی ذهنی:

خستگی ذهنی بر اثر از دست دادن مدام انرژی در یک دوره زمانی خاص پدید می­آید و هم می­تواند مزمن باشد و هم به صورت گذرا. خستگی ذهنی باعث می­شود ذهن از فعالیت همیشگی خود باز بماند و نتواند مثل همیشه عمل کند. در واقع شما باید برای رها شدن از این خستگی، دوباره به ذهنتان سوخت لازم را برسانید. یکی از این سوخت ها تنفس است. تنفس هماهنگ با نرمش های سبک، می­تواند اکسیژن بهتری را به خون برساند. در واقع هماهنگ کردن دم و بازدم با انواع حرکات ورزشی، کلید این سوخت رسانی است. خستگی ذهنی، یکی از اتفاقاتی است که مانع برقراری ارتباط با بخش های مختلف ذهن می­شود. به طور مثال حتماً برای شما نیز پیش آمده که در حال انجام یک کار باشید اما نکته ای بسیار مهم از مشکل یا کاری که قبلاً مشغول فکر کردن به آن بودید به ذهنتان می­رسد. در صورت خسته بودن، ذهن نمی­تواند این دو را به هم ربط دهد، یا دیرتر نکته را پردازش می­کند.

برطرف نکردن نیازهای اولیه:

یک اتاق فکر را تصور کنید که افراد در آن برای پرورش خلاقیت خود و رسیدن به ایده های بزرگ­تر، مشغول ایده پردازی هستند و از شیوه بارش فکری استفاده می­کنند. کسی که یک دغدغه ذهنی شخصی دارد و یا شرایط محیطی برایش مهیا نیست احتمالاً فرد ساکتی است و نمی­تواند تمرکز کند. همین اتفاق برای همه افراد گروه می­افتد و همه ساکت خواهند بود اگر هوای تازه و اکسیژن به آنها نرسد یا مدام به فکر خنک کردن یا گرم گردن خود باشند.

بودن در محیطی خشک، غیر جذاب و غیر سرگرم کننده که پذیرای ایده های نو نیست

اگر از محیط­های کاری استارتاپ های موفق شنیده باشید، احتمالاً درباره یک بخش بازی یا یک دیوار طراحی شده یا به کار بردن رنگ های غیر اداری نیز شنیده اید. در این محیط افراد با دید بازتری به کار مشغول اند و ایده های دست نخورده تری دارند تا کسانی که در یک محیط کاری خشک با مقررات کلاسیک و جدی روبه رو هستند. همانطور که دکور و طراحی فضا اهمیت دارد، سلامت و بهداشت محیط هم مهم است. تهویه مطبوع برای چنین فضاهایی که افراد قرار است مدتی طولانی در آن بمانند و ایده پردازی کنند نیز مهم است. در واقع همان دکور و طراحی می­تواند مزید بر علت خلاقیت کارکنان باشد و عدم وجود آن هم، خلاقیت آنها را ضعیف تر کند.

همچنین که یکی از راه های پرورش خلاقیت، به دنبال رشته های جدید ورزشی رفتن و امتحان کردن بازی های جدید است. احتمالاً نمی­خواهید یک سالن ورزشی یا بهترین تجهیزات یا یک سالن بازی با پرتحرک ترین وسایل را بدون سیستم تهویه مطبوع تصور کنید!

چگونه تهویه مطبوع می­تواند بر خلاقیت تاثیر گذار باشد؟

دستکاری هوای بیرون دست ما نیست، اما برای تغییر هوای داخل اتاق راه حلی ساده وجود دارد: تهویه مطبوع. میزان رطوبت، دما و کیفیت هوای داخلی یا IAQ که مخفف indoor air quality است، مواردی هستند که در سیستم تهویه مطبوع به آنها رسیدگی می­شود. نصب سیستم تهویه مطبوع می­تواند این موضوع را تضمین کند که افراد فعالیت های ذهنی بیشتری را انجام دهند و بازده بالاتری داشته باشند. همین قضیه منجر می­شود افراد درگیری ذهنی کمتری داشته باشند، ذهنشان بازتر بوده، نسبت به  مسائل پیش رو عمیق تر و با نقطه­ دیدهای متفاوت و بازتر فکر کنند و خلاقیت خود را بیشتر در معرض رشد بگذارند. همانگونه که نصب این سیستم در همه کشورهای توسعه یافته جزو اولویت های آموزشی مدارس است. خصوصاً هنگامی که تابستان سر می­رسد، احتمال اینکه کارکنان یک محیط کاری بی­حال و کم کار شوند بالاتر می­رود. افزایش میزان دما و رطوبت محیط کار روی خلاقیت افراد حاضر در محیط تأثیر می­گذارد. با اینکه راه های بسیاری وجود دارد تا بازده کارکنان یک مجموعه را بالا برد، اما ساختن یک هوای خنک و راحت، سرمایه گذاری ای محسوب می­شود که از آن پشیمان نخواهید شد!

نصب یک سیستم تهویه مطبوع با کیفیت می­تواند یک نقطه شروع عالی باشد. اما بدانید که تشخیص و انتخاب بهترین زمان برای تعویض و ارتقاء چنین سیستمی هم همیشه آسان نیست. سن سیستم و میزان کارکرد آن، هزینه انرژی و میزان تعمیرات، معیارهای دخیل در این مسئله هستند.