فن کویل چیست و انواع آن کدامند؟!

فن کویل چیست؟

فن کویل یکی از انواع سیستم های تهویه مطبوع است که در انواع فضاهای تجاری، صنعتی و مسکونی نصب می‌شود تا تهویه­ هوا را به عهده داشته باشد. برای نصب فن کویل محدودیتی وجود ندارد و انواع فضاها با هر کاربری­ای مانند منازل، کارخانجات، فضاهای پزشکی، آموزشی و هر نوع فضای دیگری می‌توانند برای کنترل شرایط محیطی خود از فن کویل استفاده کنند.

این کنترل شرایط محیطی به معنای کنترل و تنظیم دما و حرارت، رطوبت و همچنین تصفیه هوا و پاکسازی آن است. به هر حال در هر شرایطی و برای هر مکانی، نیاز به تازه سازی هوا، ایجاد جریان هوا، حفظ یا از بین بردن رطوبت هوا یا حداقل حفظ تعادل دما ایجاد می‌شود. فن کویل هم از آنجایی که یکی از نمونه های رایج سیستم تهویه مطبوع به شمار می‌آید می‌تواند از عهده این کار برآید.

فن کویل ها به دلیل ساختار ساده و داشتن قسمت های محدودی که مجموعه بزرگتر فن کویل را می‌سازند گزینه اقتصادی‌تری محسوب می‌شوند. عامل اصلی کنترل دما روی فن کویل‌ها ترموستات ها و دکمه های خاموش و روشن هستند. ساختار ساده این نوع از سیستم های تهویه مطبوع این امکان را برای آنها فراهم کرده که در فضاهای متنوعی با زوایای مختلف مانند زمین، روی کابینت ها، درون دیوار و سقف یا حتی درون دیوار و سقف کاذب نصب شوند.

انتخاب فن کویل مناسب چگونه و بر چه اساسی انجام می شود؟

فن کویل بر اساس نیاز گرمایشی و سرمایشی، میزان فضای در نظر گرفته شده و محل نصب و قرارگیری انتخاب می‌شود. اما علاوه بر این معیارهای خارجی که مربوط به خود محیط هستند، خود فن کویل هم معیارهایی برای انتخاب شدن دارد. به طور مثال ظرفیت، قدرت موتو و ظاهر بیرونی آن هم می‌توانند در خرید فن کویل مؤثر باشند. ظرفیت فن کویل به توانایی آن در پاسخگویی به نیاز ساختمان با ابعاد بزرگ بازمی‌گردد. نحوه محاسبه ظرفیت فن کویل بر اساس مقدار مکعب هوادهی بر حسب دقیقه است.

اما در کنار این موارد، یکی از مهم­ترین دسته بندی های انواع فن کویل به محل قرارگیری آن بازمی‌گردد. در واقع سیستم تهویه مطبوع و نحوه قرارگیری تأسیسات مشخص می‌کنند که فن کویل از چه نوعی انتخاب شود و در کجا قرار بگیرد. در همین راستا، انواع فن کویل از لحاظ محل قرارگیری را در ادامه معرفی می‌کنیم.

همچنین بخوانید: بررسی ایرادات و معایب فن کویل های رایج در بازار

فن کویل سقفی چیست؟

به طور کل می‌توان گفت که فن کویل به دو شکل افقی و عمودی نصب می‌شود. فن کویل سقفی یکی از انواع فن کویل هایی است که به صورت عمودی نصب می‌شود. فن کویل سقفی می‌تواند رو کار یا تو کار در سقف عادی یا کاذب نصب شود. فن کویل سقفی تو کار عملاً درون سقف یا در پیشانی دیوار قرار می‌گیرد و چیزی از آن مشخص نیست جز دریچه مشبک. مکش در این نوع فن کوئل ها از زیر یا پشت انجام می‌شود.

فن کویل سقفی نمونه ساده‌ای از فن کویل است که ساده ترین و پایه‌ای ترین کار فن کویل را انجام می‌دهد. نیاز به قدرت پرتاب هوای بالا با این نوع فن کویل امکان پذیر نیست.

فن کویل کاستی (cassetti)

فن کویل کاستی (Cassette) چیست؟

فن کویل کاستی نیز به شکل عمودی نصب می‌شود. بر خلاف فن کوئل سقفی که در پیشانی نصب می‌شود، این مدل کاملاً روی سقف قرار میگیرد و بالای سر افراد است. از آنجایی که فن کویل کاستی روی سقف قرار می­گیرد و قابل دیدن است، ظاهر قابل اهمیتی دارد. در واقع بخش بیرونی فن کوئل کاستی از سقف بیرون زده و همه می‌توانند آن را ببینند. به همین علت می‌توان بخش بیرونی و دریچه این فن کویل ها را دکوراتیو دانست. البته که همین‌جا باید گفت فن کویل کاستی از لوکس ترین مدل های فن کویل است که در ظاهر آن دقت زیادی به خرج داده شده و همه مراکز لوکس و مکان هایی که ظاهر زیبایی مد نظر دارند از همین نوع استفاده می‌کنند. فن کویل های کاستی از سقف و از بالا به پایین جریان هوا را ایجاد می‌کنند.

برای فن کویل های کاستی می‌توان دو نوع تعریف کرد:

نوع اول: فن کویل کاستی یک طرفه

نوع دوم: فن کویل کاستی چهار طرفه

به این معنی که ساختار فن کوئل تعیین می‌­کند هوا از چند جهت جریان داشته باشد و ورودی و خروجی داشته باشد. فن کویل کاستی یک طرفه معمولاً برای محیط های محدودتر و چهار طرفه برای محیط های گسترده تر و وسیع تر استفاده می‌شود.

عواملی که در تعیین کیفیت فن کویل کاستی تأثیرگذار هستند:

• از آنجایی که فن کویل های کاستی درون سقف جای می‌گیرند، ارتفاع آنها برای نصاب مهم است. در واقع این ارتفاع تعیین می‌کند که فن کویل کاستی آیا می‌تواند درون یک سقف کاذب نصب شود یا خیر.
• مورد دیگر، کم صدا بودن فن کویل کاستی است. این موضوع به نصب شدن فن کویل در میانه سقف باز می‌گردد و صدای بالای فن ها هنگام کار کردن می‌تواند آزاردهنده باشد.
• یکی دیگر از عوامل مهم در کیفیت این نوع از فن کوئل، دسترسی آسان به تنظیمات ترموستات آن است که معمولاً با ریموت انجام می‌شود.

فن کویل داکت (Ducted) چیست؟

فن کویل داکت معمولاً ظرفیت بیشتری نسبت به دو مدل گفته شده دارد و از این رو بیشتر برای مکان های با رفت و آمد بیشتر، یا فضاهایی وسیع تر مناسب است. می‌توان فن کویل داکت را شکل پیشرفته تر فن کویل سقفی دانست. نصب این فن کویل هم به صورت عمودی می‌شود.

اسم دیگر این نوع فن کویل، فن کویل کانالی است و این نام به این علت است که هوا از طریق کانال وارد و خارج می‌شود. در مواقعی که امکان ورود هوا از همان نقطه نیست، کانال کشی انجام می‌شود و فن کویل از طریق همین کانال ها، هوای جایی کمی دورتر را برای فضا تأمین کرده و وارد فضای مد نظر می‌کند.

اجزای تشکیل ­دهنده فن کویل کدامند؟

اگر بخواهیم ببینیم فن کویل از چه بخش هایی تشکیل شده است می‌توانیم به اسم آن مراجعه کنیم. فن کویل از دو بخش اصلی فن و کویل و البته فیلتر، موتور و ترموستات ساخته شده است.

وظیفه فن در این مجموعه، گردش هوا است که با چرخش خود این کار را انجام می‌دهد. جنس فن می‌تواند فلزی یا غیر فلزی باشد.

کویل هم متشکل از لوله ها یا سیم هایی از جنس مس یا آلومینیوم است که فضای عبور سیال یا ماده اصلی با هر ماهیتی را درون دستگاه تأمین می‌کند. تعداد لوله ها که معیاری تعیین کننده در نوع و کیفیت فن کویل است به همین قسمت باز می گردد. تعداد این لوله ها تعیین کننده ظرفیت وجود آب گرم و سرد به صورت همزمان یا به صورت تکی است. اگر جنس لوله های کویل از مس باشد انتقال حرارت را بهتر انجام می‌دهد.

فیلترها به عنوان مانعی برای ورود ذرات معلق در هوا و گرد و خاک هستند تا عملکرد کلی سیستم را بر هم نریزند.

موتور که انرژی اصلی برای حرکت درون سیستم را تأمین می‌کند ساختار به خصوص خود را دارد و به تنهایی یک مجموعه و سیستم محسوب می‌شود.

ترموستات وسیله ای است که دمای کلی فن کویل را ثابت نگه می‌دارد و منظور آن دمایی است که برای آن تعیین شده است.

در آخر باید یادآوری کرد که اگر به اجزای گفته شده دقت کنیم متوجه می‌شویم که منبع آبی که مد نظر ما برای انتقال حرارت است درون خود فن کویل وجود ندارد و این آب با دمای مشخص و مورد نظر، از طریق دیگ، یا پکیج و مواردی از این دست تهیه شده و توسط پمپ به فن کویل ارسال می‌شود. بنابراین نمی‌توان گفت که فن کویل ها خود به تنهایی مولد گرما یا سرما هستند.