در مطالب پیشین درباره اینکه برج خنک کننده چیست توضیحاتی ارائه کردهایم که حال به معرفی اجزا برج خنک کننده و ساختار و کارایی این دستگاه خواهیم پرداخت. اما این که تولید این دستگاه از چه زمانی آغاز شد و نیازش موجب اختراعش شد باید گفت که سرآغاز این نوباوه در مسیر انقلاب صنعتی، در قرن 19 انجام شد. برج های خنک کننده درست از زمانی پا به عرصه گذاشتند که کندانسورها به موتورهای بخار اضافه شدند و وظیفه خنک کردن موتور را به عهده گرفتند. کم کم از قرن بیستم با سلطه الکتریسیته، موتور الکتریکی انتقال قدرت کارخانهها بیرون از شهرها قرار گرفتند و هیاهو و تلاطمشان را تنها انواع برج خنک کننده آرام میکردند.
کندانسورها یا چگالنده ها
کندانسورها (Condensers) در فارسی به چگالنده معروف هستند. چگالندهها یک خنک کننده سیال هستند که بخار را به مایع تبدیل میکنند و بیشتر در نیروگاهها و اجزا برج خنک کننده به شکل پرههای غول پیکر (شبیه به فن) مورد استفاده قرار میگیرند. چگالندهها گاهی در فرایند تولید برق نیز به کار گرفته میشوند. پالایشگاهها و ساختمانهای ادارای برای خنک کردن فضاهای بزرگ صنعتیشان از این وسیله استفاده میکنند.
قابلیت استفاده در ابعاد بزرگ و کوچک
شاید این سوال در ذهن پدید آید که با این حساب، با آن چه که در مورد برزگی اجزا برج خنک کننده گفتیم میشود از این دستگاه تنها در ابعاد بزرگ کارخانهای و پالایشگاهی استفاده کرد. اما جالب است بدانیم که برج خنک کننده بنا به استفاده و سفارش، میتواند ابعاد کوچکتری هم داشته باشد.
برج خنک کننده چیست؟
برج های خنک کننده، مبدلهای دما هستند. به این معنی که به کمک اجزا برج خنک کننده، هر محل موردنظری میتواند دمای محیط دستگاه های خود را با چرخاندن آب جوش آمده دستگاهها خنک کند و دما را پایین بیاورد. در روند کار این برج ها، آب جوش حاصل از فعالیت دستگاه ها به برج های خنک کننده انتقال داده میشود و برج ها، این حجم از آب را در تماس با هوا قرار میدهند و دمای آن را پایین میآورند و آب خنک شده را دوباره به جریان کار دستگاهها برمیگردانند.
اجزا برج خنک کننده
برجهای خنک کننده نیز مانند هر دستگاه دیگری از اجزا متفاوتی تشکیل شدهاند و هر کدام از این اجزا وظیفه خاص خود را دارند. این اجزا شامل المنت درپوش، نازلها، موتور فن، فیلرها، مش، سوپاپ شناور و جاری، سوپاپ هوا و بدنه و ساختمان برج خنک میشوند.
المنت درپوش
در میان اجزا برج خنک کننده، المنت درپوش در نوک برج قرار گرفته است. وظیفه المنت درپوش این است که اجازه ندهد بخار و قطرات آب درون برج به خاطر چرخش بالای آب به بیرون از برج راه پیدا کند و در واقع، هدر برود. از طرف دیگر، فشار بیش از حد هوا را از برج خارج میکند که سبب انفجار بدنه برج در حین کار کردن نشود.
نازل
این وسیله که شکلی مخروطی مانند بدنه اصلی برجهای خنک کننده صنعتی دارد و در درون برج به کار میرود از جنس پلاستیک نسوز و مرغوب ساخته میشود و ظیفه پخش کردن یکدست آب حرارت یافته را به داخل برج دارد. با کاری که نازل میکند هم سرعت خنک شدن آب بالا میرود و هم حجم زیاد آب به خوبی به همه نقاط خنک کننده برج منتقل میشود.
موتور فن
یکی دیگر از اجزا برج خنک کننده، موتور فن است. این وسیله نقش بسیار مهم در ایمنی دستگاه را ایفا میکند. موتور فن باعث جلوگیری از انفجارهای احتمالی حاصل از کنش و واکنشهای داخل برج خنک کننده میشود.
فیلر
شاید یکی از اجزا برج خنک کننده که از طبیعت الهام گرفته است همین فیلرها باشند. آنها مانند شبکههای داخل کندو عسل ساخته میشوند. آب جوش از طریق سلولهای فیلرها روان میشود و در نتیجه برخورد با هوا داخل برج خنک میشود. دو نوع فیلر در برج های خنک کننده استفاده میشوند؛ فیلر غشایی و فیلر آب پاش.
مش
این جز نیز وظیفه محافظت را بر عهده دارد. البته باید گفت که نوع محافظت مش از برج خنک کننده مانند یک دربان از ورود میهمانان ناخوانده جلوگیری میکند. به این معنی که مش از ورود رات و یا هر چیز دیگر به جز آب به داخل برج جلوگیری میکند.
سوپاپ هوا
سوپاپ هوا درست در ورود حوضچه برج خنک کننده قرار دارد. این جز از اجزا برج خنک کننده از فعل و انفعالات شیمیایی مخرب در برج جلوگیری میکند و عمر برج خنک کننده را بالا میبرد. شفافیت و عدم سولفاته در برج های خنک کننده وظیفه این جز است.
بدنه و ساختمان
قسمتی که بیش از همه به چشم میآید همین بدنه و ساختمان برج است که با پلاستیکهای FRP ساخته میشود. هر آن چه که در درون برج اتفاق میافتد در پوشش همین بدنه و ساختمان است. این قسمت مانند پوستهای مستحکم از فعالیتهای برج خنک کننده مراقبت میکند.
ساختار
همان طور که اشاره کردیم اجزا برج خنک کننده میتواند بسته به کارایی آن متفاوت باشد. برج های خنک کننده میتوانند از طول 200 تا 100 متر در قطر در شکل مخروطی و 40 تا 80 قطر در شکل مستطیل ساخته شوند.
منبع: مجله elprocus.com