چرا باید از سیستم تهویه در سالن پرورش قارچ استفاده کرد؟
شاید اگر محیط مناسب کشت و پرورش قارچ را به طور خلاصه مرور کنیم، متوجه اهمیت سیستم تهویه مطبوع و خصوصا چیلر در سالن پرورش قارچ شویم. قارچ ها برای رشد به محیطی با دمایی نسبتاً پایین، مرطوب و تاریک دارند. در حقیقت چهار عامل در پرورش قارچ نقش دارند:
- دما
- غلظت دی اکسید کربن
- رطوبت نسبی
- جریان هوا
هر چهار عامل به صورت مستقیم یا غیر مستقیم می توانند توسط دستگاه های سیستم تهویه مطبوع کنترل و تأمین شوند. برای هوای داخل سالن کشت اهمیتی ندارد که در چه موقعیتی و در چه فصل از سال در حال فعالیت است. همواره این دما برای کشت قارچ باید متناسب با نیاز و ثابت و یکدست باشد. به این ترتیب برای داشتن دمایی نسبتاً پایین هم در فصل تابستان و هم زمستان، باید برای سالن های پرورش قارچ به سیستم تهویه ای فکر کرد که قادر باشد سیستم حرارتی و برودتی را با هم انجام دهد. از نمونه سیستم هایی که می تواند این دو کار را با هم انجام دهد چیلر و مینی چیلر است. به این ترتیب هزینه صرف شده برای دو دستگاه حرارتی و برودتی، در یک دستگاه کاهش پیدا می کند.
هنگام کشت و پرورش قارچ، دو عامل در سالن اهمیت دارند؛ یکی جریان هوا یا وارد شدن هوای تازه به داخل سالن و دیگری گردش هوا یا سیرکولاسیون هوا. در جریان هوا، هوای بیرون و تازه استفاده نشده؛ با هوای داخلی محیط ترکیب شده و هوای ترکیبی را می سازد. این جریان هوا، اهدافی را برای فراهم کردن محیط پرورش قارچ فراهم می کند و آنها این اهداف هستند:
- افزایش اکسیژن محیط
- کاهش دی اکسید کربن داخل محیط
- کنترل رطوبت محیط
- کنترل دمای سالن
اگر تفاوت هر یک از فاکتورهای گفته شده در هوای تازه بیرون با هوای داخل سالن پرورش زیاد باشد، باید هوای تازه را به شکلی کنترل شده وارد سالن کرد تا شوکی حاصل نشود. دقیق بودن وارد شدن هوا و دقیق انجام دادن تغییرات روی هوای داخل سالن، نیاز به این دارد که فاکتورهای هوا به صورت خاص تغییر داده شوند. به طور مثال پیش از ورود هوای تازه بسیار سرد، رطوبت هوای داخل بالا رود تا خشکی هوای وارد شده را تعدیل کند.
انواع سیستم های تهویه سالن پرورش قارچ کدامند؟
برای تهویه و چیلر سالن پرورش قارچ می توان از دو نوع سیستم کلی تهویه کمک گرفت و آنها در دو قالب تهویه کم فشار و تهویه پرفشار گنجانده می شوند.
- سیستم های کم فشار، شامل ساختمان ساده ای از فن ها هستند که فن مکنده، هوای درون سالن را به داخل خود کشانده و فن دمنده، هوای تازه را وارد می کند. این سیستم تهویه ساده و ارزان است و طبیعتاً مقدار کنترل بالایی نمی توان روی آن داشت.
- در مقابل، سیستم های تهویه پر فشار از طریق واحدهای خنک کننده یا هیتر و یا رطوبت زن، هوای وارد شده به داخل خود را تحت فرآیند قرار می دهند تا به کیفیت مطلوب برسد. به این ترتیب هوای بیرون قبل از وارد شدن به داخل سالن پرورش قارچ تعدیل و متناسب خواهد شد. از آنجایی که تمام هوای وارد شده به این سیستم، وارد قسمت تهویه خواهند شد، دقت کار این سیستم بالاتر است و هزینه بالاتری را هم برای دارنده سالن پرورش به دنبال دارد. اما در بعضی موارد نیز باید دقت کرد که آیا نوع قارچی که در حال کاشت و پرورش است، با سرعت بالای جریان هوا با این سیستم تهویه دچار حساسیت می شود یا مشکلی با آن ندارد.